تحلیل لثه یا عقب رفتن لثه یکی از مشکلاتی است که شاید چندان توجهی به آن نداشته باشیم. آیا می‌دانستید که ممکن است لثه‌ها به سمت عقب حرکت کنند و بافت صورتی آنها از بین برود؟ آیا می‌دانستید که این مشکل باعث بیرون زدن ریشه‌های دندان و به مرور زمان پوسیدگی آنها می‌شود؟ آیا می‌دانستید که ممکن است لثه‌ها در یک موقعیت غیرطبیعی از دندان قرار گیرند و اندازه آنها کاهش یابد؟ آیا می‌دانستید هنگامی که ریشه دندان در معرض خطر باشند، ساختار دندان به طور کامل در معرض خطر عفونت و پوسیدگی است؟
احتمالاً همین چند سؤال کوتاه حقایقی در مورد تحلیل لثه یا عقب نشینی آن برای شما مشخص کرده که در ادامه به شکل دقیق‌تر و کامل‌تر به بررسی آن خواهیم پرداخت.
تحلیل لثه چیست؟
تحلیل لثه یک نوع بیماری خاص است که در جریان آن بافت روی استخوان فک و قسمت پایین دندانها به سمت عقب حرکت می‌کند و به مرور زمان ریشه دندانها مشخص می‌شود. لثه از یک بافت صورتی رنگ تشکیل می‌شود که پایه دندانها را می‌پوشاند. برای هر مجموعه‌ای از دندانها در هر فرد سالم یک لثه وجود دارد. بافت لثه بسیار متراکم است و در آن رگ‌های خونی قرار دارند که غالباً یک غشای مخاطی بر روی آنها قرار گرفته است.
بافت لثه به شکلی است که رنگ آن به جای قرمز تیره، به رنگ قرمز براق صورتی شباهت دارند و استحکام بالایی دارد. این بافت به طور مستقیم به استخوان فک متصل می‌شود و یک اتصال بسیار محکم ایجاد می‌کند. لثه در حالت طبیعی ریشه دندانها را پوشش می‌دهد و از آنها حفاظت می‌کند. تحلیل لثه یا عقب نشینی آن زمانی اتفاق می افتد که فرد بافت لثه خود را از دست می‌دهد، ریشه دندانها در معرض دید قرار می‌گیرند و به مرور زمان باکتری‌ها منجر به پوسیدگی دندان می‌شوند.
تحلیل لثه یا عقب نشینی لثه چیست؟
عوامل به وجود آمدن تحلیل لثه
ضعف در بهداشت دهان و دندان و همچنین بیماری پریودنتال به عنوان عوامل اصلی تحلیل لثه شناخته می‌شوند. با این حال کم شدن اندازه لثه‌ها می‌تواند در افراد سالم و حتی افرادی که بهداشت دهان و دندان را رعایت می‌کنند اتفاق بیفتد. در هر صورت افزایش فشار فیزیکی لثه‌ها و التهاب بافت آنها دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. برخی از افراد ممکن است به دلیل عوامل ارثی دچار چنین مشکلی شوند.
این در حالی است که مسواک زدن با شدت بیش از حد یا استفاده از نخ دندان به صورت غیر اصولی از عوامل دیگر عقب نشینی لثه‌ها هستند. اگرچه در این حالت بهداشت دهان و دندان رعایت می‌شوند، اما شدت مسواک زدن و شدت استفاده از نخ دندان به بافت لثه صدمه میزند. جالب است بدانید که تحلیل لثه در سمت چپ بیشتر است، این به این دلیل است که مردم اغلب مسواک را در دست راست خود نگه می‌دارند و از این طریق فشار بیشتری به لثه‌های سمت چپ خود وارد می‌کنند. حتی الگوی خاصی وجود دارد که میزان تحلیل لثه در سمت کنار بیشتر از قسمت جلو است.
در نهایت فاکتورهای دیگری مانند سوراخ کردن دندانها، استعمال دخانیات، رعایت نکردن نکات بهداشتی در مورد دندان و دهان، و همچنین بیماری لثه در ایجاد چنین مشکلی نقش دارند.
تحلیل لثه یا عقب نشینی لثه چیست؟
عوامل خطر ساز در تحلیل لثه
به طور کلی سن به عنوان اصلی‌ترین عامل در عقب نشینی لثه‌ها شناخته می‌شود. حدود ۸۸ درصد افراد بالای ۶۵ سال حداقل یک مورد از دندانهای خود را به دلیل عقب نشینی لثه از دست دادند. افرادی که سیگار می‌کشند و از محصولات تنباکو استفاده می‌کنند، خطر قرار گرفتن در معرض چنین مشکلی را به شدت افزایش می‌دهند. عوامل ژنتیکی هم در عقب نشینی لثه‌ها نقش دارند که بیشتر به دلیل ضعف ژنتیکی در قسمت لثه است. ضمن اینکه دیابت هم در به وجود آمدن این مشکل نقش دارد.
علائم بیماری عقب نشینی لثه
بسیاری از افراد مبتلا به تحلیل لثه ممکن است در اوایل نگرانی نداشته باشند و حتی ممکن است از وضعیت لثه خود آگاهی چندانی نداشته باشند. با این حال هنگامی که افراد دچار چنین مشکلی می‌شوند، عوامل مختلف و علائم متفاوتی را از خود نشان می‌دهند:
- تغییر وضعیت ظاهری: به نظر می‌رسد که این وضعیت باعث فاصله گرفتن دندانها از یکدیگر شده و در نتیجه شکل ظاهری فرد تغییر می‌کند.
- از دست دادن دندانها: این بیماری به مرور زمان باعث سست شدن بافت لثه و همچنین ضربه به استخوان فک می‌شود که دندانها را نابود می‌کند.
- حساسیت به سرما: عقب رفتن لثه‌ها و پایین رفتن آنها باعث می‌شود که ریشه دندانها در معرض عوامل سرما و گرما قرار گرفته و حساسیت آنها افزایش یابد.
مهم‌تر از همه موارد، کاهش میزان لثه‌ها می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات دندانی باشد که بیماری لثه، شکستگی دندان و افتادن دندان از جمله آنهاست. ضمن اینکه بوی بد دهان و خونریزی لثه از دیگر علائم این مشکل هستند.
درمان مشکل عقب رفتن لثه
در اکثر موارد پزشکان راهکارهای درمانی خاصی برای تحلیل لثه کم در نظر نمی‌گیرند. در حقیقت آنها راهکارهای پیشگیری و توصیه‌های بهداشتی دهان و دندان مانند آموزش مسواک زدن صحیح را در نظر می‌گیرند تا از تشدید بیماری جلوگیری کنند. اما اگر شدت بیماری بسیار زیاد باشد، گزینه‌های درمانی زیر در دسترس هستند:
- استفاده از عوامل پیوند دهنده دنتین: این محصولات به منظور کاهش حساسیت ریشه‌های دندانی بیرون از لثه استفاده می‌شوند. این عوامل بر روی عصب دندان تأثیر می‌گذارند و در نتیجه حساسیت آنها را نسبت به سرما و گرما و سایر شرایط محیطی کاهش می‌دهند.
- ترمیم کامپوزیتی: در این حالت جراح فک و متخصص دندان پزشک از رزین‌های کامپوزیتی برای پوشش سطح ریشه استفاده می‌کنند. حتی اگر شکاف‌های سیاه رنگ بین دندانها مشخص باشند، با استفاده از مواد کامپوزیتی پوشش داده می‌شود.
- استفاده از پرسلان یا کامپوزیت صورتی: این یک ماده سنتزی به رنگ صورتی شبیه به رنگ لثه است که برای پر کردن شکاف‌هایی که لثه در آنها عقب نشینی کرده است استفاده می‌شود.
- استفاده از ونیر های متحرک: این ونیرها ساخته شده از جنس آکریلیک و سیلیکون هستند که به علت عقب نشینی بافت لثه، به عنوان یک جایگزین مصنوعی قرار می‌گیرند و بخشی از دندان را پوشش می‌دهند.
- ارتودنسی: ارتودنسی یک روش درمانی است که به کمک آن دندانها به موقعیت صحیح خود هدایت می‌شوند. دندانپزشکان امیدوارند که این جا به جایی دندانها باعث رشد بهتر لثه شده و در نتیجه قسمت پایین ریشه را بپوشاند.
- جراحی: در این حالت جراح فک و متخصص ارتودنسی از سایر قسمت‌های بدن بافت‌هایی مشابه با بافت لثه خارج می‌کنند و به محل عقب رفته پیوند می‌دهند. این یک روش تخصصی است و نیاز به بحث پیچیده‌تری دارد.
جلوگیری از ابتلا به تحلیل لثه
باید قبول کنیم که برخی از عوامل ریزش لثه و عقب نشینی آن قابل پیشگیری هستند. مسواک زدن نامناسب و عدم رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان، استفاده از یک مسواک سخت و زبر و همچنین نخ دندان کشیدن نامناسب عواملی هستند که در این مشکل نقش دارند. پس به عنوان یک راهکار مردم باید از مسواک نرم استفاده کنند و بیش از حد به لثه‌های خود فشار نیاورند. ایجاد پلاک و تبدیل شدن آن به تارتار به مرور زمان منجر به بیماری پریودنتال می‌شود و به همین دلیل حفظ سلامت دهان و دندان برای جلوگیری از عقب نشینی لثه ضروری است. افرادی که نسبت به این مشکل نگران هستند باید در فواصل زمانی مشخص به دندانپزشک مراجعه کنند.
برای کسانی که با مشکل تحلیل لثه مواجه هستند یا کسانی که به دنبال رزرو وقت هستند شماره‌های تماس در سایت قرار داده شده که می‌توانید به کمک آن با ما در تماس باشید.