چه موقع به جراحی فک و صورت نیاز دارید؟20 تیر, 1399

اکثر ما ممکن است در زندگی حداقل یک بار دردهای مزمن و طولانی دندان را تجربه کرده باشیم. گاهی این درد تا هفته‌ها ما را رها نمی‌کند. این دردهای مزمن و طولانی ممکن است به دلیل یک جراحت در فک و یا پوسیدگی عمیق و از دست دادن یک دندان باشد. در این مواقع مطمئناً همه ما در وهله اول به دندانپزشک مراجعه می‌کنیم. اما آیا مراجعه به دندانپزشک در این مواقع کافی است؟ چگونه می‌توان فهمید که آیا به جراحی فک و صورت نیاز داریم یا نه؟ چه موقع باید به یک جراح فک و صورت مراجعه کنیم؟

اگر شما هم با این دردهای مزمن و طولانی دهان و دندان دست و پنجه نرم می‌کنید، در ادامه ما را همراهی کنید تا به شما بگوییم که در این شرایط چه باید بکنید، در چه شرایطی به جراحی فک و صورت نیاز خواهید داشت و پس از جراحی فک و صورت چه مراقبت‌هایی نیاز دارید؟

به دندانپزشک خود مراجعه کنید

اگر درد دندانتان طولانی شد، بهترین کار این است که ابتدای به دندانپزشک مراجعه کنید. حتی اگر درد را در ناحیه اطراف دهان و فک خود حس می‌کنید. اگر دندانپزشک در دسترستان نیست، کلینیک‌های مراقبت از دهان و دندان نیز گزینه دوم است. هرچند این کلینیک‌ها تنها برای دارو درمانی و از بین بردن علائم درد خوب هستند و در نهایت آن‌ها نیز شما را به دندانپزشک ارجاع می‌دهند. پس هرطور شده همان ابتدا به سراغ یک دندانپزشک خوب بروید. یک دندانپزشک هر نوع مشکل دهانی را تشخصی می‌دهد و اگر نیاز به جراحی فک و صورت داشته باشید، شما را به یک جراح معرفی می‌کند.

جراح فک و صورت کیست؟ و وظیفه او چیست؟

وقتی دندانپزشک شما تشخیص می‌دهد که شما نیاز به جراحی فک و صورت دارید، این بدین معنی است که شما به یک درمان ویژه برای از بین بردن ایرادهای موجود در ناحیه اطراف دهان و فک خود دارید.

یک متخصص جراح فک و صورت علاوه بر گذراندن دوره تحصیلات دندانپزشکی عمومی، نیاز به گذراندن دوره‌های آموزشی و تحصیلات تکمیلی نیز دارد. برخی از آن‌ها مدرک پزشکی خود را نیز در طول دوره جراحی دهان دریافت می‌کنند. این افراد باید 4 سال به صورت مداوم در بیمارستان‌ها دوره‌های مخصوص انواع بیهوشی، تسکین درد و جراحی را پشت سر بگذارند.

در نهایت یک دندانپزشک با گذراندن دوره تخصص ویژه جراحی، توانایی انجام جراحی‌های مربوط به ناحیه فک و اطراف آن را خواهد داشت. اما اینکه چه کیس ها و شرایطی نیاز به جراحی فک و صورت دارد را در ادامه شرح خواهیم داد.

در چه شرایطی نیاز به جراحی فک و صورت دارید؟

      برداشتن دندان عقل تحت فشار: خلاص شدن از دندان عقل معمولاً برای اکثر ما مشکل ساز می‌شوند. این دندان‌ها به دلیل محل قرارگیری که دارند، ممکن است در ابتدای بیرون آمدن از لثه شلوغی زیادی در دندان ایجاد کنند. گاهی اوقات نیز به دلیل فشار زیاد دندان‌ها کامل بیرون نمی‌آیند و یا به طور کلی به شکل افقی داخل لثه باقی می‌مانند. در چنین شرایطی این دندان ممکن است در لثه و یا فک ایجاد عفونت و جراحت کند. به همین دلیل نیاز به جراحی فک و دهان خواهید داشت. البته این وضعیت ممکن است برای دندان‌های دیگر نیز در شرایط خاص ایجاد شود.

در اکثر موارد نیز دندانپزشکان توصیه می‌کنند، قبل از بروز هرگونه مشکل دندان‌هایی که ممکن است چنین آسیب احتمالی را سبب شوند با جراحی بیرون کشیده شوند.

مشکلات اتصال فک: مفصل گیجگاهی زیر آرواره‌ای مسئول اتصال فک‌ها به جمجمه است. این مفصل کوچک که درست جلوی گوش‌ها قرار دارد، گاهی اوقات مشکلاتی مانند درد فک، صدا دادن و پریدن فک و خشکی و سفتی فک را منجر می‌شود. گاهی اوقات نیز ممکن است سردردهای طولانی شما به دلیل وجود مشکل در همین مفصل باشد. مصرف مسکن و حتی قرار دادن یک پک یخ می‌تواند به درد این ناحیه خاتمه دهد. اما ممکن است در برخی موارد حاد نیاز به جراحی فک و صورت داشته باشید.

      حالت اوربات یا آندربایت: اوربایت و آندر بایت حالتی است که در آن دندان‌های فک بالا و پایین درست روی هم قرار نمی‌گیرند. در حالت آور بایت فک بالا جلوتر از فک پایین است و حالت آندربایت نیز برعکس این حالت را دارد. در این صورت اگر مشکل از دندان‌ها باشد، ارتودنتیست می‌تواند آن را اصلاح کند. اما اگر مشکل از خود فک‌ها باشد، باید جراحی ارتوگناتیک(جراحی تصحیح فک) انجام شود. این نوع درمان برای افرادی که از حالت اوربایت یا آندربایت شدید، مشکلات تنفسی، مشکل در جویدن یا بلعیدن و مشکلات تنفس در خواب رنج می‌برند بسیار مناسب است که باید توسط جراح فک و صورت نیز انجام شود.

بهبود وضعیت دندان مصنوعی در دهان: معمولاً افرادی که یک دست دندان مصنوعی کامل در دهان خود دارند با مشکل قرارگیری دندان مصنوعی در دهان و جفت شدن آن‌ها با فک‌ها مواجه هستند. دلیل این امر تغییر حالت دادن و وجود بی نظمی در فک‌هاست. در این صورت جراح فک و صورت می‌تواند با پیوند استخوان این بی نظمی را اصلاح کند.

ایمپلنت‌های دندانی: ایمپلنت‌ها جایگزین‌های بسیار خوبی برای دندان‌های از دست رفته هستند. ایمپلنت توسط یک میله تیتانیومی که داخل استخوان فک قرار می‌گیرد با فک شما باند می‌شود. برای انجام ایمپلنت نیز شما نیاز به جراحی فک و صورت خواهید داشت. ایمپلنت روش بسیار خوبی برای جایگزین کردن، یک یا چند دندان و حتی کل دندان‌های یک فک است.

مشکلات خواب و تنفس: مشکلات خواب و تنفس در خواب معمولاً به دلیل بسته شدن راه تنفس اتفاق می افتد. این پدیده دلایل متعددی دارد که باید توسط پزشک متخصص تشخیص داده شود. معمولاً پزشکان استفاده از دستگاه‌های خاص مانند CPAP را برای باز نگهداشتن راه تنفسی پیشنهاد می‌دهند. اما در مواقع خاص، ممکن است نیاز به جراحی فک و صورت باشد. نوع جراحی بسته به عاملی که راه تنفسی را مسدود کرده متفاوت است. ممکن است نیاز باشد راه تنفسی بزرگ‌تر شود، یا نیاز باشد یک قسمت از دهان یا مجرای تنفسی اطلاح شود.

اصلاح مشکل تنفس در خواب ممکن است با یک جراحی سرپایی در مطب دکتر برطرف شود. از طرفی ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان و بستن فک باشد.

درمان سرطان: درمان سرطان از دیگر توانایی‌های یک جراح فک و صورت است. البته نه فقط درمان سرطان دهان، بلکه سرطان ناحیه سر و گردن، سرطان گلو و حنجره، سینوس‌ها و لب‌ها نیز با جراحی فک و صورت قابل درمان است.

درمان لب شکری و کام شکاف دار: وجود شکاف در لب‌ها و یا کام یک عارضه مادرزادی است که از ابتدای تولد با فرد همراه می‌شود. این عارضه به دلیل رشد نادرست بافت داخل دهان رخ می‌دهد که در نهایت منجر به ایجاد شکاف یا فاصله در سقف دهان و لب می‌شود. جراح فک و صورت می‌تواند در درمان این عارضه نقش داشته باشد و این شکاف‌ها را از بین ببرد.

      عفونت دهانی: عفونت‌های عمیق دهانی که بیشتر به عمق لثه و حتی استخوان نیز نفوذ می‌کنند، مشکلات زیادی به بار می‌آورند. در این مواقع نیاز به دخالت جراح فک و صورت است تا این عفونت عمیق را از بین برده و دندان مسبب این عفونت را از دهان خارج کند.

درمان آسیب‌های دهانی: اگر در اثر زمین خوردن یا تصادف شکستگی در فک شما ایجاد شده باشد، جراح فک و صورت می‌تواند این شکستگی را ترمیم کرده و مطمئن شود که این شکستگی، عفونت یا آسیبی در دندان‌های اطراف ایجاد نکرده باشد.

مراقبت‌های قبل و پس از جراحی فک و صورت چیست؟

اگر دندانپزشک شما تشخیص دهد که نیاز به جراحی فک و صورت دارید، در این صورت پزشک متخصص قبل از جراحی شما را از روند انجام این فرایند، اصلاحات و درمان‌های لازم و مراقبت‌های پس از جراحی آگاه خواهد کرد.

اگر قرار باشد تحت بیهوشی موضعی قرار گیرید، دکتر شما احتمالاً توصیه می‌کند که از شب قبل از جراحی چیزی نخورید و ننوشید. در این شرایط برای جلوگیری از ایجاد گرسنگی و تشنگی معمولاً جراحی شما در ساعات اولیه صبح انجام می‌شود.

چه برای جراحی سرپایی و چه بیمارستانی بهتر است یکی از آشنایان و دوستانتان همراه شما در مطب حضور داشته باشند. زیرا رانندگی پس از جراحی برای شما پرخطر خواهد بود. هنگام ورود به اتاق عمل اگر سوالی دارید حتماً بپرسید تا پزشک برای شما توضیح دهد. این کار استرس شما را کاهش خواهد داد. اگر در حین جراحی بیهوش نباشید، پزشک برای از بین بردن درد، داروهای آرام بخش و بیحسی را برای شما تزریق خواهد کرد.

پس از جراحی پزشک با توجه به پیچیدگی عمل، به شما خواهد گفت که به چند روز استراحت نیاز خواهید داشت. ممکن است نیاز باشد یک یا دو روز سرکار نروید و از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کنید. همچنین مصرف آنتی بیوتیک برای یک دوره کوتاه پس از جراحی نیز توصیه می‌شود.

در برخی موارد به توصیه پزشک باید از خوردن غذاها و یا نوشیدنی‌های خاصی خودداری کنید تا فک شما به طور کامل التیام یابد. اگر پس از جراحی در ناحیه دندان‌ها یا لثه دچار مشکل شدید، به دندانپزشک مراجعه کنید تا آن را رفع کند. در غیر این صورت بازهم جراح فک و صورت مشکل شما را حل خواهد کرد.